Меню раздела


Дзяржауныя сімвалы Рэспублікі Беларусь.

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 157 ад 26.03.1998 г. штогод у другую нядзелю мая адзначаецца дзяржаўнае свята "Дзень Дзяржаўнага герба і Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь".

Атрыбутамі любой суверэннай дзяржавы з'яўляюцца дзяржаўныя сцяг, герб і гімн. Гэтыя сімвалы Рэспублікі Беларусь адлюстроўваюць гістарычныя, духоўныя і маральныя рысы нацыі, асаблівасці культуры і светапогляду беларускага народа, яго імкненне да самавызначэння і самастойнага развіцця.

Канчатковае ўсталяванне цяперашняй сімволікі Беларусі адбылося ў 1995 г. тады на рэспубліканскім рэферэндуме грамадзяне Рэспублікі выказалі нязгоду з бел-чырвона-белым сцягам і гербам «Пагоня», усталяванымі ў 1991 г., і падтрымалі цяпер існуючую сімволіку, якая найбольш адпавядае рэаліям сучаснага развіцця беларускай дзяржавы.

У сістэме атрыбутаў дзяржаўная сімволіка займае адно з найважнейшых месцаў, з'яўляецца ўвасабленнем нацыянальнай ідэі Беларускай дзяржавы.

Нацыянальныя сімвалы-гэта ўмоўныя знакі, вобразы і прадметы, якія выказваюць асаблівасці нацыянальных каштоўнасцяў, вызначаныя бакі жыцця народа і дзяржавы.

У адпаведнасці з артыкулам 1 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь" (далей – Закона) сімваламі Рэспублікі Беларусь як суверэннай дзяржавы з'яўляюцца Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь.

Герб, сцяг і гімн дзяржавы – галоўныя сімвалы незалежнасці, якія перадаюць гісторыка-культурную спадчыну нашага народа, падкрэсліваюць нацыянальны дух і годнасць беларускіх грамадзян. Яны адлюстроўваюць пэўныя бакі нацыі і дзяржавы, даючы ўяўленне аб гістарычным шляху краіны і яе нацыянальных каштоўнасцях.

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з двух гарызантальных каляровых палос: верхняй-чырвонага колеру і ніжняй-зялёнага колеру. Стаўленне шырыні палос чырвонага і зялёнага колеру-2: 1. Адносіны шырыні Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь да яго даўжыні – 1:2. Ля тронка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, якое складае 1/9 даўжыні Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь. Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь мацуецца на дрэўку (флагштоку), якое афарбоўваецца ў залацісты (охра) колер. Адносіны шырыні Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь да даўжыні дрэўка – 1:3.

Колеры Дзяржаўнага сцяга – чырвоная, зялёная і аздобленая арнаментам белая паласа – маюць гістарычныя і нацыянальныя карані. У сімволіцы розных культур і эпох трактоўка кожнага колеру не аднолькавая, аднак існуе класічная традыцыя ў еўрапейскай геральдыцы, якая прынята ў цяперашні час ва ўсім свеце, і надае адпаведныя сімвалічныя значэння розным колерам. Зялёны, чырвоны і белы колеры беларускага сцяга абумоўлены як гістарычна, так і светапоглядныя, звязаныя з духоўнымі вытокамі народа.

У дачыненні да Беларускага дзяржаўнага сцяга яго колеру можна расшыфраваць наступным чынам: белы (Срэбра) - чысціня, беззаганнасць, радасць; чырвоны-права, сіла, мужнасць, любоў, адвагу; зялёны-Свабода, радасць, надзея, здароўе. У хрысціянскай сімволіцы белы колер сімвалізуе жыццё, божа ўласнасці, само хрысціянства; чырвоны – каханне Бога, агонь веры, кроў Хрыста; зялёны – юнацтва, жыццё, адраджэнне, справядлівасць.

Чырвоны колер здаўна сімвалізуе сонца – галоўную крыніцу энергіі, сілкавальны усе жыццёвыя працэсы на зямлі. Разам з тым чырвоны колер-увасабленне волі, сталасці, мужнасці, высакароднасці, улады, салідарнасці ў барацьбе за высокія ідэалы чалавецтва.

Чырвоны колер на нашым сцягу-гэта колер сцягоў дывізій Чырвонай Арміі і беларускіх партызанскіх брыгад, якія вызвалялі нашу Зямлю ад фашысцкіх акупантаў.

Зялёны колер-гэта сімвал прыроды, веры ў яе невычэрпную сілу, колер расліннасці, якая з'яўляецца асновай усяго жывога. Разам з тым гэта сімвал маладосці і энергіі, надзеі, вясны і адраджэння. Для беларускага народа, які з глыбінь стагоддзяў захаваў традыцыйную любоў да прыроды, зялёны колер, колер шчодрасці, дабрыні, стварэння і працавітасці, з'яўляецца натуральным і арганічным.

Белы колер-увасабленне бязгрэшнасці і духоўнай чысціні, надзеі на паспяховае развіццё лёсу. Гэта колер прымірэння, веры і святасці, колер мудрасці і ведаў.

Найважнейшая асаблівасць і своеасаблівасць Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь-выкарыстанне нацыянальнага арнаменту як элемента дзяржаўнай сімволікі. Арнаментальнасць-гэта незвычайна рэдкі элемент, нягледзячы на тое, што арнамент са старажытных часоў (да герба і сцяга) быў характэрным знакам або адметнай рысай усіх культурных народаў, упрыгожваў і пазначаў жыллё, начынне, адзенне, зброя, тавары, культавыя рэчы і збудаванні і т.д. майстэрства арнаменту, незалежна ад сферы яго прымянення, матэрыялу і тэматыкі, было і застаецца найважнейшай рысай беларускай нацыянальнай культуры. Арнамент на беларускім сцягу прама і непасрэдна сведчыць аб этнічнай прыналежнасці, указвае на старажытнае паходжанне беларускага народа, на традыцыі добрасумленнага працы і строгага парадку.

У аснову арнамента на Дзяржаўным сцягу пакладзены ўзор «Узыходзячае сонца», вытканы на ручніку ў 1917 годзе сялянкай вёскі Касцёлішча Сенненскага раёна Матронай Маркевіч. У арнаменце сцяга выкарыстаныя сімвалы земляробства-ромбы, найстаражытныя графічныя варыяцыі якіх вядомыя археолагам па знаходках на тэрыторыі Беларусі. Цэнтральнае месца на ўзоры сцяга займае выцягнуты па вертыкалі ромб, ад якога зверху і знізу адыходзяць загнутыя лініі, якія нагадваюць рогі. На працягу тысячагоддзяў ён увасабляў матчына, жаночы пачатак і звязаную з ім ідэю ўрадлівасці зямлі, яе стваральную сілу, а таксама магічную сілу працы. Гэты ўзор шырока выкарыстоўвалі нашы продкі.

У цэнтры галоўнага ромба-дзве крыжападобна перасечаныя лініі з чатырма кропкамі паміж імі. У старажытных земляробаў ромб з такой фігурай сімвалізаваў засеянае поле. Яго таксама трактуюць як "ключ да шчасця", магічнае пажаданне спрыяльнага развіцця падзей. Дадамо, што ромб з крыжам – яшчэ больш старажытны, салярны знак, г. зн. сімвал Сонца. У беларускіх вышывальшчыц арнамент такога тыпу называўся «сонейка» і сімвалізаваў узыходзячае чырвонае сонца.

Парамі злучаныя ромбы ўверсе і ўнізе арнамента сімвалізуюць ідэю працягу жыцця, аднаўляльнай хлябоў. Паміж імі і цэнтральнай фігурай праходзяць лініі з чатырох прамавугольнікаў з рысачкамі, тымі, што адыходзяць ад усіх бакоў. Увесь ўзор пранізвае ідэя дабра, надзеі на лепшае, пажаданне ўрадлівасці і будучага росквіту.

На дзяржаўным сцягу арнамент чырвонага колеру размешчаны на белым фоне. Такое спалучэнне адпавядае традыцыям беларускага арнаментальнага мастацтва, у якім, як правіла, на белую аснову наносіцца каляровы (часцей за ўсё чырвоны) ўзор. Белая аснова таксама нясе сваё сімвалічнае пасланне: спрадвеку белы колер звязваўся са сьвятлом паўдзённага сонца, сімвалізаваў чысціню, бязгрэшнасць, гасціннасць, згоду, свабоду.

Такім чынам, тры паласы Дзяржаўнага сцяга – гарызантальныя чырвоная і зялёная, вертыкальная белая з чырвоным арнаментам – нясуць пажаданне дабра, поспеху і росквіту ўсім грамадзянам Беларусі і ўсім народам Зямлі.

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой размешчаны ў цэнтры жоўты контур Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь, накладзены на залатыя прамяні ўзыходзячага над зямным шарам сонца. Уверсе поля знаходзіцца пяціканцовая чырвоная зорка. Герб апраўлены вянком з залатых каласоў, пераплеценых злева кветкамі канюшыны, справа -кветкамі лёну. Вянок тройчы перевит з кожнага боку чырвона-зялёнай стужкай, у сярэдняй частцы якой у аснове Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь у два радкі напісаны золатам словы «Рэспубліка Беларусь».

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь можа прайгравацца ў шматколерным, двухколерным і аднакаляровым (у тым ліку золатам) малюнку ў графічным або аб'ёмным варыянце.

Герб адлюстроўвае лепшыя якасці і рысы нацыянальнага характару беларуса: працавітасць, добразычлівасць, накіраванасць да лепшага. Элементы герба добра прадуманы, нясуць глыбокую сэнсавую нагрузку і цесна ўзаемазвязаны паміж сабой.

Асноўнай канструкцыяй кампазіцыі з'яўляюцца выявы зямлі і ўзыходзячага сонца. Гэта два пласта знакаў жыцця. Першы-Зямля-аснова ўсяго жывога. Другі-сонца-старажытны Касмічны сімвал, які выкарыстоўваўся многімі народамі на працягу тысячагоддзяў і які азначаў бажаство, Крыніца жыцця, жыццёвую сілу.

Прамяні сонца, Узыходзячага з-за зямнога шара, праецыююцца на контуры тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, як бы саграваюць яе, нясуць цяпло, жыццё, радасць. Абрысы межаў Беларусі, накладзеныя на сонечныя прамяні, складаюць цэнтр кампазіцыі герба.

Сонечныя прамяні з'яўляюцца адначасова сувязным звяном паміж выявай Беларусі і зямнога шара. Тут таксама закладзены глыбокі сэнс. З аднаго боку, Беларусь не нівеліруецца, не раствараецца, а праяўляецца як самастойная, суверэнная дзяржава-вынесеныя ўверх контуры Рэспублікі як бы вылучаюць яе ў сусветнай супольнасці і гэтым падкрэсліваюць яе значнасць. З іншага боку, прамяні сімвалізуюць сувязь Беларусі з сусветнай супольнасцю, паказваюць, што наша рэспубліка не ўзвышаецца над сусветным аб'яднаннем народаў, а арганічна ўліваецца ў яго.

Контур Беларусі ў цэнтры сімвалізуе суверэнітэт, тэрытарыяльную цэласнасць краіны ў яе міжнародна прызнаных межах. У гэтым знаходзяць адлюстраванне самастойнасць нашага народа і яго мірны характар. У той жа час контур падкрэслівае індывідуальнасць герба, яго нацыянальную асаблівасць.

Пяціканцовая зорка-пентаграма на гербе-адзін з самых старажытных сімвалаў чалавецтва-выступае як сімвал вечнасці, шчасця, лепшага жыцця, дакладнага шляху і высокіх імкненняў, а таксама з'яўляецца сімвалам аховы, бяспекі. Такім чынам, зорка ў вяршыні герба сімвалізуе гуманізм і адначасова абарону, абарону нашай Айчыны, адпавядаючы менталітэту Беларусі. Акрамя таго, пяціканцовыя прамяні зорачкі на гербе сімвалізуюць сувязь, сяброўства людзей усіх пяці кантынентаў Зямлі. Гэта яшчэ раз падкрэслівае прыязны характар нашага народа.

Выявы зямлі і сонца адлюстроўваюць старажытныя традыцыі беларусаў, а таксама нясуць глыбока сучасны сэнс, адлюстроўваючы надзеі на росквіт Беларусі на аснове трывалай сувязі з роднай зямлёй-карміцелькай і з мудрасцю энергічнага народа, які працуе на гэтай зямлі.

Гэтыя каштоўнасці дапаўняе ідэя невычэрпнага урадлівасці і шчодрага багацця. Яна знайшла ўвасабленне ў абрамленні герба-вянку з саспелых і жытніх каласоў, упрыгожаным кветкамі канюшыны і лёну, абвітым стужкай кветак Дзяржаўнага сцяга.

Пышна упрыгожаны "дажыначны" сноп даўней ставіўся ў галоўны,» чырвоны " кут Славянскага жылля. Ён увасабляў сабой сумеснае твор творчай сілы прыроды, урадлівай зямлі, ласкавага сонца і чалавечай працы. Вянок спрадвеку таксама з'яўляўся сімвалам славы, гонару, велічы, знакам сувязі паміж нашчадкамі і продкамі, нездарма менавіта вянкамі ўшаноўваюць герояў у самых розных краінах, вянкамі ж праводзяць у апошні шлях сваіх блізкіх і памінаюць іх у Дзень памяці.

Склад вянка ў гербе не выпадковы. Усе яго элементы сімвалізуюць працу і багацце. Жыта была асноўнай збожжавай культурай старажытнай і сярэднявечнай Беларусі, і сёння яе значэнне велізарна. Разам з тым Сельская гаспадарка здаўна мела не толькі збожжавы, але і жывёлагадоўчы кірунак, важнае значэнне набывала вырошчванне тэхнічных культур. Жыта, канюшына і лён-традыцыйныя складнікі нашай сельскай гаспадаркі.

Дзяржаўны герб і Дзяржаўны сцяг нашай Радзімы ўвасабляюць яе грамадскі і палітычны лад-дэмакратычны, нацэлены на развіццё і росквіт краіны, забеспячэнне годных умоў для жыцця кожнага грамадзяніна. Дзяржаўныя сімвалы Беларусі адлюстроўваюць таксама асноватворную ідэю роўнасці ўсіх грамадзян Рэспублікі Беларусь незалежна ад сацыяльнай, нацыянальнай або рэлігійнай прыналежнасці.

Герб і сцяг нашай дзяржавы надзелены яркімі рысамі, якія адразу нагадваюць аб роднай краіне. Яны лёгка пазнаюцца сярод усіх дзяржаўных сімвалаў сусветнай супольнасці, з дапамогай простых і зразумелых сродкаў адлюстроўваюць слаўную гісторыю народа Беларусі і яго шматвяковыя традыцыі.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь прадстаўляе сабой музычна-паэтычны твор, які выконваецца ў выпадках, прадугледжаных Законам і іншымі заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь можа выконвацца ў аркестравым, харавым, аркестрава-харавым або ў іншых вакальных, інструментальных або вакальна-інструментальных варыянтах. Пры гэтым могуць выкарыстоўвацца аўдыё-і відэазапіс, а таксама сродкі тэле - і радыётрансляцыі. Пры вакальным і вакальна-інструментальным выкананні Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь спаўняецца цалкам, а пры яго інструментальным выкананні дапускаецца частковае выкананне-прайграваюцца запеў і прыпеў адзін раз.

Дзяржаўны герб, Дзяржаўны сцяг адлюстроўваюць гісторыю паходжання дзяржавы, яго структуру, нацыянальныя і іншыя традыцыі, асаблівасці эканомікі, прыроды. Дзяржаўны гімн у сваёй музыцы і тэксце выказвае ідэалагічныя асновы дзяржавы, яго гісторыю і прылада, мэты і прынцыпы.

Праслухаць Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь

Гімн.mp3